In de C64 (Commodore 64) retrogame reviews die ik tot nu toe heb geschreven, heb ik niets dan lovende woorden uitgesproken over de spellen die in de jaren ’80 verschenen. En hoewel daar een kern van waarheid in zit, kan ik niet om het feit heen dat er ook spellen tussen zaten die wat minder goed waren. Opvallend genoeg zijn dat vooral de spellen die gebaseerd zijn op populaire films en tv series. Deze wilde je natuurlijk het allerliefst hebben! Eenmaal bemachtigd knalde je ze zo snel mogelijk in de cassette- of disk drive… Om er vervolgens achter te komen dat het een zware teleurstelling was. Grote boosdoener hierbij was o.a. de ongeïnspireerde gameplay, slechte besturing en een twijfelachtig hoge moeilijkheidsgraad. Als spellen met deze eigenschappen je bekend voorkomen dan kan ik alvast één troost geven: dit is van alle tijden!
De afgelopen jaren heb ik enorm veel oude C64 spellen gespeeld die ik in de jaren ’80 ook speelde. En met heel veel plezier moet ik zeggen. Maar ondanks dat de gevoelens van nostalgie en het terugverlangen de boventoon voerde, kwam ik helaas ook af en toe een spel tegen waarvan ik dacht: “Oja, deze viel destijds wel een klein beetje tegen. Toch nog herkansing geven?”. En niet veel later: “Hmmm dit is inderdaad niet veel soeps. Wat jammer!”. Na een aantal keer tot deze conclusie gekomen te zijn, knarste bij mij vooral het laatste gevoel: “Wat jammer!”. Want wat hadden sommige spellen toch grote hits kunnen zijn als ze iets meer aandacht qua creativiteit, afwerking en balans hadden gekregen.
Gelukkig maken ook speldesigners, ontwikkelaars en uitgevers weleens fouten. Want in de gamesindustrie is er niets zo belangrijk als van fouten te leren, zodat er alsmaar betere spellen gemaakt kunnen worden. Omdat deze les tot op de dag van vandaag nog steeds belangrijk is, heb ik besloten om een aantal “Bad and Ugly” C64 spellen uit de jaren ’80 terug te halen en te bespreken. Voordat ik begin: In dit artikel bespreek ik een aantal C64 spellen waar ik in de jaren ’80 zeer teleurgesteld over was (en nu nog steeds ben). De spellen die ik bespreek staan niet in een bepaalde volgorde; het is absoluut geen ranking of iets dergelijks. En het is ook zeker geen lijst van spellen waar ik een hekel aan heb. Sterker nog: in veel van deze spellen heb ik, ondanks dat ze tegenvielen, toch nog flink wat speeluren gestoken. Last but not least: als jij je een retro-game herinnert (niet alleen C64) waar je erg teleurgesteld in was, en herken je hetzelfde “Wat jammer!” gevoel als ik heb, deel het gerust met ons en plaatst een reactie aan het einde van dit artikel. Ook wanneer je het totaal met mij oneens bent, laat het gewoon weten!
Star Wars: Return of the Jedi (C64, 1988)
Super! Een Star Warsgame voor de C64! Vanaf het moment dat de screenshots te zien waren in diverse magazines, was dit het ultieme spel om te hebben. Binnen no-time had ik het dan ook in mijn bezit. Snel in de disk drive gooien, laden en ondertussen fantaseren over wat mij eventueel te wachten stond: zwaaien met lightsabers, Stormtroopers omver schieten, salto’s vanaf een springplank, space combat. I’m ready for it! Mijn brave C64 was plots klaar met laden. Er verschijnt een vreemd titelscherm, met daarin een opvallend wit aangeslagen Luke Skywalker. Hij was blijkbaar ergens van geschrokken? Er zijn ook enkele Tie Fighters zichtbaar, een Death Star op de achtergrond en Darth Vader prominent aanwezig in het midden. Direct begint dan ook het herkenbare Darth Vader muziekje, maar deze klinkt niet zo heel goed eerlijk gezegd. So far NOT so good. Tijd om het spel te beginnen! Ik kies voor moeilijkheidsgraad “Beginner” en daar vlieg je dan opeens in een Speeder door het oerwoud heen. Alhoewel, oerwoud? Het is niet echt een oerwoud te noemen. Het lijkt meer op een platgewalst gebied waar milieu organisaties al jaren te laat zijn aangekomen. Af en toe komt er nog een boom(stam) of Ewoks voorbij razen, maar daar houdt het niveau van detail wel mee op. Tegenstanders zijn er in de vorm van… Speeders! Deze proberen je neer te schieten of aan de kant te duwen. Je kan zelf ook schieten, maar dat heeft weinig zin tegenover deze vijand. Je zult ze aan de kant moeten duwen of tegen obstakels middenin het speelveld aan laten knallen. Nog voordat je dat beseft lanceer je zelf al meters verderop over een gesponnen Ewok touw. Na enkele pogingen begon de irritatie al aardig te groeien. En het ergste moest nog komen: het spel loopt regelmatig vast! Ben je net zo ver gekomen, kun je weer helemaal opnieuw beginnen. Je kunt je voorstellen dat de Dark Side in mij groeide. “Weet je wat?” – vroeg ik mezelf af – “Ik probeer het morgen nog wel een keer”. Om het spel vervolgens lange tijd links te laten leggen. Wat een gemiste kans zeg! De sublieme Star Wars trilogy smeekt om top games en dan komt Domark met zo’n haastklus op de proppen? The Force is not so strong in this one.
Troostmomentje: In de jaren ’90 verschenen er diverse Star Wars spellen die zeer de moeite waard waren. In mijn herinnering is de eerste daarvan: X-Wing (1993, PC). Maar denk ook aan titels als: Rogue Squadron (N64, 1998), Battlefront (2004, PC, Xbox, PS2, etc), Knights Of The Old Republic (2003, PC, Xbox, Mac) en Lego Star Wars (2005, PC, Xbox, PS2, etc).
Ghostbusters 2 (C64, 1989)
Ghostbusters! Wha ha ha ha ha…! Het eerste deel op de C64 was een verslavend spelletje met leuke en originele ideeën. Je moest rondrijden door de stad, spoken vangen, geldzaken beheren en een klein beetje tactiek toepassen zodra het aantal spookmeldingen toe nam. Het enige minpuntje was wat mij betreft de eindfase van het spel, die erg onduidelijk was uitgewerkt. De film Ghostbusters kreeg een vervolg in 1989, welke misschien niet het niveau haalde van het eerste deel. Desondanks wel de moeite waard naar mijn mening. Niet lang daarna kwam er ook een deel 2 van het spel op de C64. Ik was direct geïnteresseerd! Wat mij direct opviel aan het spel was dat het een stuk groter was dan zijn voorganger, maar liefst één hele disk-zijde! De makers hadden er dus werk van gemaakt. Het titelscherm, de muziek en de gedigitaliseerde foto’s zijn dan ook allemaal prima verzorgd. Waren de makers er dan ook in geslaagd om wederom een verslavend C64 spel af te leveren? Het zal niet verrassen dat dit jammer genoeg niet het geval is. Het spel doet een poging om het verhaal van de film te volgen en pikt er her en der een actie scene uit die jij moet voltooien. Maar de actie scenes zijn erg saai en beperkt qua gameplay. Ondanks dat de graphics en muziek overigens netjes in orde blijven. Zo moet je je in het eerste level via een touw naar beneden manoeuvreren in het riool. Je ontwijkt hierbij rare groene armen die uit muren tevoorschijn komen en een soort van doodshoofdjes die aan je touw beginnen te knagen. Waar zijn in
hemelsnaam de ECHTE spookjes? De moeilijkheidsgraad liegt er niet om. Je zult veel moeten oefenen om het volgende level te bereiken. De verveling slaat al snel toe, de laadtijden zijn erg lang en je verlangt eigenlijk meer naar een potje Ghostbusters 1. Zonde van alle moeite die de ontwikkelaar heeft gedaan. Wederom een belangrijke les: een spel gebaseerd op een film? Geef er een eigen draai aan, wees creatief!
Troostmomentje: In 2009 verscheen er een Ghostbusters: The Video Game op PC, Xbox en PS3. Dit is een 3D actie spel dat een geheel nieuw verhaal verteld na de gebeurtenissen van de twee films. Het spel ziet er goed uit en ik vond het erg leuk om een keer uit te spelen. O, en hopelijk verschijnt ooit nog eens de film Ghostbusters 3. Dat zou een enorme troost zijn!
Back to the Future (C64, 1986)
Back to the Future staat zonder twijfel op het lijstje van mijn favoriete film series aller tijden. De meeste films op dit lijstje gaan helaas gepaard met een aantal zeer slechte games. En soms vergeef je een developer een dergelijke misstap, omdat het spel toch iets van film gevoelens bij je naar boven wist te halen. Maar als ik één film zou moeten noemen die de prijs “Meest Gemiste Kans” verdiend, dan is dat: Back to the Future. Zodra het spel begint op de C64, lijkt er geen vuiltje aan de lucht. Het ziet er allemaal leuk en gedetailleerd uit. De animaties verlopen opvallend vloeiend en de gedigitaliseerde foto’s zijn een plezierig extraatje. De muziek is redelijk oké en varieert afhankelijk van de locatie waar je je bevindt. Je loopt rond in bekende locaties uit de film en de personages die je tegenkomt herken je in één oogopslag. Tot nu toe is alles prima! Maar… wat is het doel van het spel? Waarom begint de verveling al binnen 5 minuten toe te slaan? Is er eigenlijk wel een einddoel..? Na wat research gedaan te hebben kom je er achter dat je George achter Lorraine moet laten aanlopen. En Lorraine dien je op jouw beurt zo veel mogelijk te ontwijken. Oh en Biff, daar moet ook nog iets mee gebeuren. Het klinkt net zo vaag als dat het in de praktijk werkt. Mijn conclusie: Back to the Future had een fluwelen fundering voor een heerlijke Back to the Future avontuur. Je zou zelfs kunnen denken aan een mini point & click adventure (daar kom ik zo op terug!). De ontwikkelaars valt niets te verwijten, zij hebben echt een prima staaltje programmeerwerk geleverd. Maar een spel zonder gameplay, zonder inspiratie en dan de naam Back to the Future dragen? Ik had me zo verheugd op een tijdloze (bewuste woordspeling!) C64 ervaring.
Troostmomentje: In 2010 was daar ineens TellTale met het idee om een point & click adventure te maken in het Back to the Future universum. TellTale heeft het spel volgens eigen traditie uitgebracht in meerdere episodes. Stuk voor stuk zijn ze geweldig om te spelen en voegen echt iets toe aan de film ervaring, mits je van het adventure genre houdt. De serie is verkrijgbaar op PC, Mac en Ipad.
Road Runner (C64, 1987)
Wile E. Coyote, wie kent hem niet? Ongetwijfeld herinner je je Han Peekel nog, die deze cartoon aankondigde in zijn TV programma “Wordt Vervolgd”. Road Runner is een hilarische cartoon uit de goede oude tijd. Persoonlijk had ik niet verwacht dat hier ook een videogame van gemaakt zou worden. Toen ik hoorde dat er op de C64 wel degelijk een Road Runner game bestond werd ik gelijk enthousiast. Maar er kwamen ook enkele vragen boven: Hoe speelt het? Wie mag je besturen: Road Runner of de onfortuinlijke coyote? Eenmaal het spel bemachtigd te hebben was ik dan ook erg nieuwsgierig. Wat gelijk opviel bij het opstarten was de grappige Looney Tunes melodie. Daar werd ik enorm vrolijk van! Het titelscherm had wel wat beter gekund trouwens, dan alleen maar witte tekst op een blauwe achtergrond. Maar goed, klaar om te spelen! Je speelt in dit spel Road Runner die, hoe verrassend, op de vlucht is voor Wile E.. Je rent over een weg door de bekende landschappen uit de tekenfilm en de bedoeling is om de coyote ten alle tijden te ontwijken. Hij rent namelijk in hoge snelheid achter je aan, en in latere levels raast hij zelfs van links naar rechts en van rechts naar links voorbij. Soms gebruikt hij zelfs een springveer als hulpmiddel. De weg waar je over heen rent vervormt al scrollend naar links in mini paadjes, waar je je razend vlug doorheen moet zien te manoeuvreren. Onderweg kom je vogelzaad tegen dat je dient op te eten, want anders verhongert onze held. En dat kost je al direct een leven! Wat met name tegenviel voor mij was de hoge moeilijkheidsgraad van dit spel. Het deed grote afbreuk op het spelplezier, ondanks de aanwezigheid van de geweldige humor en cartoony graphics. Dit spel geeft je absoluut geen gelegenheid om de speelwereld te ontdekken. In plaats daarvan probeert het je zo snel mogelijk Game Over te krijgen. Los van de verveling kampt het spel ook nog met zeer lange laadtijden en loopt het soms zelfs vast. Alles bij elkaar opgeteld eindigt het spel al vrij snel op de formateer stapel. Toch jammer, want Road Runner had zeker een betere game verdiend.
Troostmomentje: Er zijn inmiddels talloze Looney Tunes video games verschenen. De meeste zijn echter geen aanraders, ondanks de altijd aanwezige Loony Tunes humor en cartoony style. De gameplay is altijd matig, moeilijkheidsgraad veel te hoog en de spellen beginnen snel te vervelen. Daarom is mijn troostmomentje in dit geval: Speel geen Looney Tunes games, maar plof gewoon achterover op de bank en ga lekker de cartoons kijken! Plezier gegarandeerd.
Transformers (C64, 1986)
Wat een geweldige franchise van Hasbro is dit zeg! The Transformers. Als je net als ik opgroeide in de jaren ’80 dan had het zakgeld wat je van je ouders kreeg altijd een goed doel: sparen voor de volgende Transformer. Ja oké, dat gold vooral voor de tweede helft van de jaren ‘80, want daarvoor werd al het gespaarde geld uitgegeven aan Star Wars speelgoed. Hoe dan ook, Transformers was helemaal geweldig. Iedere zaterdag voor de buis en de tekenfilmserie kijken. Deze begon zo ongeveer aan het einde van de ochtend. Het concept was eenvoudig: Robots die zichzelf kunnen veranderen (transformeren) in voertuigen, wapens, ufo’s, cassettespeler, etc, verpakt in een verhaal rondom twee partijen die elkaars (buiten)aartsvijanden zijn. Ze nemen het op tegen elkaar, op onze planeet: de Aarde. Je zou denken dat met dit concept een vermakend spelletje maken een eenvoudige klus moet zijn. Een developer hoeft enkel de grote held (Optimus Prime) en anti-held (Megatron) te respecteren, de mogelijkheid om te transformeren intact te laten en van de algehele ervaring een knalfestijn te maken. Oh ja, en het moet natuurlijk speelbaar zijn. Helaas is het spel wat op de C64 verscheen alles behalve dat. Het spel is een soort platform spel en je bevindt je in één groot, doch repetitief, level. Je bestuurt telkens één lid van een team van Autobots. Je kunt rennen, rijden (na transformeren), vliegen en schieten. Het doel is om zogeheten energon cubes te bemachtigen die verspreid zijn door het level. Deze dien je één voor één te vervoeren naar een verzamelpunt in het level. Het level bevat ook een soort van exits die je kunt gebruiken om van team-lid te wisselen. De vijandige Decepticons lopen en vliegen door het level om je tegen te houden. Maar vaak bots je al tegen een platform aan, wat een abrupt einde maakt aan het leven van de Transformer die je bestuurt. Hoewel het transformeren en het schieten tot de mogelijkheden behoort, is de besturing zeer matig. Het doel van het spel is onduidelijk en bovendien saai. Grafisch gezien is het te eenvoudig uitgewerkt. Al met al een inspiratieloze C64 ervaring!
Troostmomentje: Het duurde even maar gelukkig is the Transformers franchise helemaal weer tot leven gekomen. Zeker vanaf het moment dat Steven Spielberg er wel wat in zag om de robots naar het witte doek te brengen. Er verschenen ook verschillende Transformers spellen, waarvan mijn grote favoriet is: War of Cybertron (2010, PC, Xbox360, PS3). En ben je liefhebber van de oude tv serie dan kan je op YouTube altijd eens zoeken naar Transformers: Prime.
Retro is always good
Bedankt voor het lezen en doorstaan van dit artikel. Er zijn natuurlijk veel meer “Bad and Ugly” games te bespreken, en bovenstaande C64 games zijn slechts een greep uit mijn persoonlijke ervaringen. En ondanks het negatieve karakter van dit artikel heb ik wel heel veel waardering voor de besproken games. Ik respecteer ten alle tijden developers die er iets van proberen te maken en die het aandurven om zichzelf te verbeteren. Vergeet niet om jouw mening te delen hieronder. Wat mij betreft is het nu ook tijd om even de spellenverzameling in te duiken om een STEENGOEDE retro-klassieker tevoorschijn te halen. Daarvan zijn er gelukkig velen. Retro is altijd goed.
Welke C64 games zouden niet misstaan in deze “bad and ugly” lijst van Ronald?
Cheers!