Vandaag is het dan zover, de aftrap van het WK 2014 in Brazilië. Op Retrokings.nl trappen wij ook af, met onze WK specials die jullie de aankomende weken van ons kunnen verwachten op de site. We behandelen een aantal klassieke, baanbrekende, leuke, slechte en grappige voetbalgames uit onze persoonlijke collectie, of herinneringen. We starten deze reeks van voetbalgame reviews met Championship Soccer voor de Atari 2600.
De eerste voetbalgame?
Tijdens het schrijven van deze review en het voorbereiden van deze WK-rubriek, stelde ik mijzelf de vraag: Wat is nu eigenlijk de allereerste voetbal videogame ooit? Na wat rondvragen en googlen bleek al snel dat die vraag wat moeilijk is te beantwoorden.
Theoretisch gezien is de eerste voetbalgame ooit (voor zo ver wij op de hoogte zijn) Cartridge 3. Dit ‘videospel’ was te spelen met de allereerste spelcomputer ooit, de Philips Odyssey uit 1972. Juist, je leest het goed de game was naamloos en een van de spellen voor het systeem. De Odyssey kon alleen net als Pong twee streepjes en een stip op het scherm laten zien, de cartridges zijn alleen aanpassingen in het programma, waardoor de stip en streepjes anders bewegen. De plastic overlays die je op het tv-scherm moest plakken, en de accessoires die nog het meest van een bordspel weghebben, zorgden voor de graphics en gameplayregels, erg primitief dus.

Een van de vele Pong-machines die vroeger bestonden was de vernieuwende Odyssey 2100. Dit Pong-systeem bevatte ook een voetbalgame.
Pong-machines
De eerste generatie spelcomputers voor in de huiskamer waren de apparaten die nu bekend staan als Pong-machines. Dit waren spelcomputers met ingebouwde games en meestal twee controllers met draaischijven, zoals de Pong arcadegame. Deze machines, zoals de latere Philips Odysey stonden eind jaren ’70 bij veel mensen in de huiskamer, in een tijd dat zwart-wit tv’s nog veel werden gebruikt. Er werden tientallen misschien wel honderden klonen van Pong-machines gemaakt, alleen al Philips had tientallen verschillende modellen op de markt gebracht. Die Pongcomputers kon je op verschillende manieren met de console aanpassen, waardoor je “andere games” kon kiezen. De spelletjes waren met een knop te kiezen, zo had je bijvoorbeeld Pong met goals en een witte achtergrond, Ice Hockey. Een Blauw kleurtje en stippellijntjes moest Waterpolo voorstellen, de instelling met een groen kleurtje werd dan als Soccer of Football game beschouwd.

De Mattel Intellivision was destijds heer en meester op het gebied van sportgames. Atari liep op dit gebied achter.
Als de vraag die ik stelde moet worden beantwoord in de zin van: wat is de eerste op zichzelf staande losse voetbalgame voor een spelcomputer, waarvan je de games los kon kopen? (even arcade en handheld LCD games uitgesloten houden) Dan is het antwoord voor zover wij weten NASL Soccer, de eerste echte voetbalgame die niet als Pong speelt. Dit spel was al in 1979 te koop voor de Mattel Intellivision, de grootste concurrent van marktleider Atari.
De bal is vierkant
Championship Soccer, ook bekend als Pelé’s Championship Soccer, verscheen in 1981voor de Atari 2600 en was daarmee de eerste voetbalgame van Atari.
De game zelf is uiteraard enorm primitief qua gameplay en graphics, maar het spel is nog steeds erg leuk om te spelen. Ook al zou je dat niet zeggen als je de gameplay video onderaan de pagina even bekijkt en het dan vergelijkt met NASL Soccer voor de Intellivision. Het spel lijkt een beetje op een potje ouderwets tafelvoetbal (Fussball). Er staan drie spelers op het veld die in driehoeksformatie over het veld rennen en een keeper die jouw goal verdedigt. Met de joystick bestuur je alle spelers tegelijk, inclusief keeper, waardoor je dat tafelvoetbal gevoel krijgt. Door tegen de bal aan te lopen en de juiste richting op te sturen geef je de bal een zachte trap, of kan je die passen naar jouw teamgenoten. Met de knop kan je een harder schot lanceren en hopelijk scoren. Je doelpunten worden gevierd met een korte, maar geweldige Atari 2600 animatie van vuurwerk.
Je kan het spel tegen elkaar of tegen de computer spelen. Zoals met de meeste Atari 2600 games, kon je (net als de Pong-machines) de regels van een game aanpassen met de consoleknoppen. Dit spel had in totaal 54 modes, dit zijn allerlei varianten, met snellere of langzamere spelers of balbewegingen, grotere of kleinere goals en of de bal over de zij- en achterlijn kan lopen. Deze voetbalgame veroorzaakte samen met de concurrentie de eerste golf aan voetbalgames voor thuis, Atari kwam een paar jaar later onder met het meer bekende RealSports Soccer, die al veel betere graphics had dan Championship Soccer.
Het mooie van die oude Atari games waren de artwork en de handleidingen die erbij zaten. Vaak kreeg een simpel spel met een paar pixels op die manier wat meer sensatie, dankzij een achtergrondverhaal en wat mooie tekeningen. Vaak zat hier ook een hoop humor in verwerkt, ook bij Championship Soccer. De handleiding van dit spel laat bijvoorbeeld zien dat de spelers van jouw team een naam hebben, met hun eigen bijbehorende achtergrond. De keeper heet Crash Morgan, de spits Nick Danger en de verdedigers heten Lumpy Duran en Alexie Putsnowski. Verder zijn er een paar leuke cartoons te bekijken.
Deze verouderde game zal de meesten onder ons niet lang weten te boeien. Toch is het grappig om even een potje te spelen en kennis te maken met een van de eerste voetbalgames, die al oud waren voordat iemand ooit van FIFA of PES had gehoord. Een mooi stukje video game geschiedenis.
Houd onze site goed in de gaten, zeer binnenkort komt onze volgende voetbalgame review. En natuurlijk veel plezier met het kijken naar het WK in Brazilië!