Sluit maar eens je oude NES aan op een moderne televisie met de kabels die je daarvoor gebruikte op de oude beeldbuis. Het ziet er vaag en onscherp uit. Moderne televisies zijn goed in het opschalen van bijvoorbeeld filmbeeld, maar eigenlijk totaal niet geschikt om oude game consoles goed weer te kunnen geven. Maar er zijn oplossingen om dit probleem te verhelpen, bijvoorbeeld de retroUSB AVS. Dit is een console die zich technisch voordoet als een NES en de games via HDMI haarscherp weer kan geven op een moderne televisie.
Het resultaat is verbluffend, maar het prijskaartje is ook niet mis. De AVS is op de markt voor 185 dollar exclusief import en verzendkosten. Is de AVS de moeite waard om jouw oude games nieuw leven in te blazen? En wat zijn de alternatieven?
Het oude geschikt maken voor het nieuwe
Rondom het kunnen spelen van oude consoles op moderne televisies is een specialistische markt opgekomen. Er zijn mogelijkheden om een oude console om te bouwen zodat hier een scherp analoog of digitaal signaal uit komt, er zijn specialistische upscalers specifiek voor game consoles en als laatste zijn er nieuwe consoles waarop je jouw oude games kunt spelen in hoge resolutie. Die laatste optie bestaat dan nog uit twee varianten: consoles die zich net zo gedragen als een oude spelcomputer of gebruik maken van een emulator. Over al deze verschillende opties later meer.
Hardware simulatie
De AVS is een oplossing die valt in die laatste categorie. De console gedraagt zich zoals net zoals een NES en stuurt het beeldsignaal uit via HDMI. Samenvattend komt het er op neer dat de AVS technisch precies zo werkt als een originele NES, maar dan met superieure beeldkwaliteit die niet mogelijk is met de hardware van de originele NES. Je stopt er je oude cartridges in en het werkt gewoon.
Een vergelijkbaar apparaat is de in 2014 geleden verschenen Analogue Nt. Dit toentertijd 500 dollar (!) kostende apparaat gebruikte in de kern originele oude NES processors in combinatie met extra hardware om een hoge kwaliteit beeldsignaal te verkrijgen. De AVS werkt net iets anders. Het maakt gebruik van hardware die zo geprogrammeerd kan worden zodat het zich precies zo gedraagt als een NES. Zoiets heet een FPGA: field-programmable gate array. Indien correct geprogrammeerd is een FPGA niet te onderscheiden qua werking van de originele hardware.
Nauwelijks van echt te onderscheiden, behalve het beeld natuurlijk!
De AVS is een product van retroUSB, een producent uit de VS van allerlei retroproducten zoals flash cards en homebrew NES games. Ik heb de AVS nu een week in mijn bezit en ik vind het een mooi apparaat. Mijn ervaring tot nu toe is dat de werking van de AVS niet te onderscheiden is van een originele NES. Het verschil in beeldkwaliteit is echt geweldig. De AVS geeft een 720p signaal uit dat er echt heel goed uit ziet. Geen full hd dus: om kosten te drukken is er gekozen voor 720p. Wat mij betreft is dit geen nadeel. Het beeld ziet er gewoon goed uit.
Deze video geeft je een idee van het verschil in beeldkwaliteit, alhoewel naar mijn idee het verschil in werkelijkheid nog groter is.
Je stopt je cartridge in de AVS (met iets meer kracht dan ik vroeger met mijn NES gewent was om te doen) en je kan aan de bak. Je kunt zowel de grote cartridges gebruiken die in Europa en de VS werden verkocht, of de kleine Famicom (de Japanse versie van de NES) cartridges. Deze steek je in een apart slot specifiek voor Famicom games. De klep van de AVS blijft dan wel een beetje open staan. Ook werkt de AVS met zogenaamde flash cards zoals de Everdrive: op deze cartridges kan je back-ups en roms afspelen.
Er zitten geen controllers bij de AVS. Je gebruikt de originele NES controllers. Mocht je geen controllers hebben dan zul je deze dus moeten kopen (wat niet duur is).
De AVS krijgt power via een USB-stekker dus je hoeft je oude adapter niet op te zoeken. In mijn geval betekend het dat ik de console via een USB-poort van mijn televisie heb aangesloten. Uiteraard kan je met een USB-adapter deze ook gewoon in het stopcontact steken. Ik vind het ontwerp persoonlijk erg mooi: het is kleiner dan de originele NES maar het design doet je er wel heel erg aan denken. De klep is wel erg groot en hoog als die open staat, wat in sommige gevallen het lastig kan maken als je de console in een tv-meubel plaatst.
Beeld finetunen en extra opties
Bij het opstarten van de AVS krijg je als eerste een menu te zien. Je kunt daarin verschillende zaken instellen. De meest relevante zijn de video opties. Je kunt de console instellen voor NTSC of PAL beeld en het beeld op verschillende manieren schalen. Een oude beeldbuis televisie rekte het beeld horizontaal altijd een beetje uit. Dit kun je ook simuleren met behulp van de video opties. Je kunt het beeld net zo ver oprekken als je zelf wilt. Ik vind de standaard instelling persoonlijk eigenlijk precies goed.
Ook zijn er opties om zogenaamde scanlines toe te voegen: op beeldbuis televisies waren zwarte horizontale lijnen aanwezig tussen elke beeldlijn. Deze scanlines geven het beeld een iets authentiekere look zoals op de oude televisies. Of je ze aan zet of niet is een persoonlijke keuze. Ik kies er zelf voor om ze niet aan te zetten.
Andere opties omvatten het invoeren van Game Genie codes, het tweaken van de werking van de controller en een online scorebord functionaliteit. Door de console via USB aan te sluiten kan je met een speciaal programma scores in games uploaden en vergelijken met anderen.
Bij goed beeld hoort goed geluid
Het geluid van de AVS is wat mij betreft in de basis perfect. Het is niet te onderscheiden van het origineel. Sommige Famicom games bevatte speciale chips, waarmee games geavanceerd geluid konden genereren. Dit werkt prima op de AVS, ook als je de games speelt via de NES-cartridge port via een flash card. Mocht je dat willen dan kun je zelfs Famicom add-ons zoals de Famicom Disk System (FDS) gebruiken (Nintendo heeft in Japan een poging gedaan om games voor de Famicom op floppy’s uit te brengen). Ook games die voor de FDS zijn uitgebracht kunnen gebruik maken van betere geluidskwaliteit en ook dat werkt prima op de AVS.
Je kunt met een flash card zoals de Everdrive ook Famicom games spelen. Mits de Everdrive ondersteuning heeft voor de geavanceerde chips voor geluid, zal je die ook horen via de AVS. En dat klinkt goed! Famicom Disk System games kan je ook via een flash card zoals de Everdrive spelen. De emulatie van het FDS geluid van de Everdrive is echter niet zo goed (het klinkt eigenlijk ronduit slecht), maar daar kan de AVS niets aan doen.
De goedkopere optie maar niet goedkoop
De console kost 185 dollar wat op het moment van schrijven rond de 165 euro is. Inclusief verzendkosten kwam de totale prijs voor mij uit op 254 dollar wat dan weer neerkomt op ongeveer 225 euro. (waarbij ik de iets duurde optie nam die ook track & trace had). Daarbovenop kwamen ook nog 52 euro douanekosten (!). Al met al met ben je rond de 275 euro kwijt om dit aan te schaffen als je buiten de VS woont. Een flink bedrag dus.
Wat zijn de andere opties en hoe staan deze in verhouding tot de AVS? De alternatieven op een rijtje:
1. NES Classic Edition
Ten eerste is er een optie die Nintendo zelf op de markt gaat brengen. Eerder dit jaar kondigde Nintendo de NES Classic Edition aan: een mini versie van de NES waarop 30 populaire oude games staan. Ook deze zijn dan in een hoge resolutie te spelen op een moderne televisie en kost rond de 70 euro. Met de informatie die tot nu bekend is gemaakt lijkt het er op dat het systeem van goede kwaliteit is. Het nadeel is dat je geen andere games kunt spelen dan de 30 games die staan geïnstalleerd op het apparaat. Je kunt er dus geen eigen cartridges insteken, ook logisch want het apparaat zelf is al kleiner dan een NES-cartridge. Als je daar geen problemen mee hebt dan lijkt dit een prima optie te zijn. De console verschijnt in november.
2. DIY kits
De tweede optie is het kopen van een DIY kit om HDMI video toe te voegen aan een NES. De kit (Hi Def NES) kost op dit moment rond de 140 dollar (ongeveer 125 euro). Je moet dan zelf de aanpassing doen. Ook kan je het laten uitvoeren door iemand anders die de aanpassing voor je doet. Dat gaat je nog ongeveer 100 dollar kosten en nog wat verzendkosten. Als je de skills hebt om dit zelf te doen is dit een alternatief. Het nadeel zelf vind ik eigenlijk de originele NES die je moet gebruiken: deze hardware is in veel gevallen bijna 30 jaar oud en gaat gewoon op den duur steeds meer gebreken vertonen.
3. Upscalers
Een specialistische upscaler zoals de Framemeister XRGB-mini kost rond de 300 euro en moet je uit Japan importeren. Het is gemaakt om analoge signalen uit oude consoles op te schalen en er mooi uit te laten zien op een moderne televisie. Echter, in het geval van een NES zal je eerst een modificatie aan het systeem moeten doen met een andere kit om een hoge kwaliteit analoog beeldsignaal (zoals de NESRGB kit) te krijgen dat de moeite waard is om te gebruiken met een dergelijk apparaat. Deze kost rond de 70 euro exclusief verzendkosten. Qua prijs is dit een dure optie. Het voordeel is dat veel andere oude consoles zoals de SNES of Megadrive/Genesis standaard een voldoende kwaliteit beeldsignaal (RGB) op kunnen leveren die via een upscaler een resultaat kan geven die vergelijkbaar is met een HDMI-optie. Een oplossing die dus wel voor meerdere oude consoles kan werken.
4. Andere alternatieve NES consoles
Dan zijn er nog opties zoals de Analogue NT die gebruik maakt van originele hardware en een HDMI-modificatie. De originele Analogue NT is al tijden uitverkocht en zal niet meer in deze variant opnieuw op de markt komen. De console kost bij lancering rond de 500 euro. Via eBay kan je ‘m nog wel kopen..maar dan wel voor een exorbitant hoge prijs. Analogue komt begin 2017 met een nieuw alternatief op de markt vergelijkbaar met de AVS, de Analogue NT mini, maar gaat wel 450 euro kosten. Er kan zowel een digitaal als hoge kwaliteit analoog signaal uit komen en werkt ook middels een FPGA. Het digitale signaal is 1080p. Hogere kwaliteit dan de 720p van de AVS, maar ik kan mij niet voorstellen dat het een gigantische sprong in beeldkwaliteit is die de hogere prijs zal rechtvaardigen.
5. Emulator consoles
De laatste optie is de Retron 5. Deze kost rond de 200 euro en is ook in Nederland verkrijgbaar (dat scheelt weer import- en verzendkosten). Dit is een emulatieconsole die emulators gebruikt om de games te kunnen spelen. Je kunt op deze console ook games van verschillende spelcomputers afspelen. Nadeel is dat de emulators niet altijd even accuraat zijn, niet alle games even goed werken en de producent van de console een wat discutabele reputatie heeft rondom het gebruik van emulators zonder de originele makers daarvoor te compenseren. Een flash card werkt niet op deze hardware. Of dit een optie is hangt sterk af van jouw verwachtingen: voor velen zal de emulatie van een kwaliteit zijn die goed genoeg is, voor vele anderen zal het onacceptabel zijn.
Voor mij de keuze – maar ik hoor bij de niche
Al met al is de retroUSB AVS voor mij een prima optie. Ik was op zoek naar betere beeldkwaliteit, wil een brede selectie aan games kunnen spelen die niet op Nintendo Classic Edtion zijn te vinden en geeft mij ook de mogelijkheid om ook mijn kleine (maar wellicht groeiende) collectie exclusieve Japanse games te kunnen spelen. Een Famicom is nog lastiger om goed aan te sluiten op een moderne televisie zonder gebruik van modificaties. Dit is dus een prima alles in 1 oplossing.
Mijn verwachting is dat we het concept van deze console vaker gaan zien, ook voor andere oude consoles. Een SNES versie van de AVS is iets dat zou ik graag willen zien! Voor een hele grote groep mensen zal de NES Classic Edition echter een uitstekende keuze zijn met een zeer aantrekkelijke prijs. De AVS blijft wat dat betreft toch meer een niche product.
Wat vind jij van de retroUSB AVS? Laat het weten in de reacties!