Retrogames – Eight Ball Deluxe – PC (DOS)

geplaatst door Ronald Eijkman

Als retrogamer ken ik veel oude pinball games, maar onlangs had ik toch nog een “ohjaaa!” momentje. En daar draait het op Retrokings.nl om het ontdekken van coole oude games. Rondklikkend door mijn oude DOS games archief kwam ik Eight Ball Deluxe voor de PC tegen (ohjaaa!).

De PC

De geschiedenis van de Personal Computer is lang. De eerste succesvolle en voor de consument aantrekkelijke PC’s waren de Commodore PET en de Apple II uit 1977. Begin jaren 1980 was er de NEC PC-98 en in 1985 werd de Commodore Amiga 1000 gepresenteerd. Maar het was IBM die de term “Personal Computer” vanaf 1981 populariseerde. De IBM PC was het begin van een standaard voor personal computers; externe leveranciers konden uitbreidingskaarten ontwikkelen die je in een IBM PC kon gebruiken. In de tweede helft van de jaren 1980 begon IBM zijn dominante marktpositie langzaam maar zeker te verliezen. Verschillende partijen waaronder Compaq maakten de IBM PC na en brachten deze als “IBM/PC compatible” op de markt. IBM heeft in 1987 nog wel geprobeerd om een “eigen” systeem op de markt te brengen (IBM Personal System/2), maar dat mocht niet baten. De wereld werd overgenomen door de IBM klonen. Slechts één partij bleef zijn eigen koers varen: Apple. Uiteindelijk is ook Apple voor de Macintosh in 2006 overgestapt naar de Intel x86 architectuur.

DOS

Een voordeel van de open architectuur van de IBM PC was dat je kon kiezen welk besturingssysteem je wilde gebruiken. Begin jaren 1990 was MS-DOS (Microsoft Disk Operating System) het meest gebruikte besturingssysteem voor PC’s (lees: IBM klonen). Ook DR-DOS trof je hier en daar op een PC aan. Terugkijkend lijkt het een wonder dat de PC met DOS het zover geschopt heeft; je moest immers allerlei commando’s intypen om programma’s aan de praat te krijgen. Het enige wat je aanvankelijk zag was die cryptische doch imponerende C:> prompt. Om sommige software te draaien moest er tevens aan de geheugentoewijzing gesleuteld worden in de AUTOEXEC.BAT en CONFIG.SYS bestanden, om toch die paar kilobytes extra vrij te krijgen in conventioneel of upper/extended memory. Abracadabra! Om maar te zwijgen over de stuurprogramma’s (drivers) voor randapparatuur zoals printer, muis of Sound Blaster, die vaak handmatig geïnstalleerd en geconfigureerd dienden te worden om de boel werkend te krijgen. Pas na 2000 waren we in voldoende mate van die ellende verlost, toen Microsoft het Windows besturingssysteem niet meer op DOS baseerde en het Internet gemeengoed werd. Spartaanse praktijken of niet, (flipper)games bleven we natuurlijk spelen!

Eight Ball Deluxe

Na het simpele doch amusante flipperspel Tristan uit 1991, kwam de obscure software-uitgever Amtex in 1993 met een computersimulatie van Bally’s Eight Ball Deluxe op de proppen. Dat was best een risico. Als je een regelrechte klassieker als uitgangspunt neemt, wordt je flippersimulatie natuurlijk direct de grond in geboord als deze de werkelijkheid onvoldoende benadert. Maar deze digitale versie van Eight Ball Deluxe scoort wat dat betreft heel hoog. De visuele presentatie, het geluid (wat, wellicht onbedoeld, ook een reactietraagheid van de flippers simuleert), het balgevoel, alles opgeteld levert deze game een beleving die zo goed als echt is. Kijk je daarbij ook naar het jaar waarin dit flipperspel is uitgebracht, dan wordt het alleen maar beter. Waar je bij flippergames als Pinball Dreams of Pinball Fantasies, beiden uit 1992, het gevoel had met een plastic balletje te spelen, speel je bij Eight Ball Deluxe met een echte stalen knikker. En ja, die knikker verdwijnt net zo makkelijk in de outlanes als in het echt.

Grafische missers

De tafel in het spel beslaat meer dan drie schermen, dus het beeld volgt de bal en scrolt omhoog en omlaag, net als bij Pinball Fantasies uit de vorige editie van Digital Pinball. Dit grafische hoogstandje kun je als een misser zien, omdat je zo geen overzicht hebt over de hele kast. Nou schijnt er een versie 2.0 uitgegeven te zijn waarbij je het spel in een hogere resolutie (tot 1600×1200) kunt spelen en de mogelijkheid hebt om de hele tafel op je scherm te zien. Die versie heb ik helaas niet kunnen vinden. Waar verder geen aandacht aan is besteed, is de verlichting in de bovenste helft van de kast. Ook de plexiglas platen boven de rollover, bonus en eight ball lanes ontbreken. En dat zijn van die dingen die in de echte kast echt opvallen. Maar het is ook een begrijpelijke keuze; weergave van licht of transparante materie is moeilijk te realiseren met 256 kleuren.

Backbox adjustments

Ondanks dat de Eight Ball Deluxe van Amtex een prima simulatie is, zou je kunnen zeggen dat de bal wel wat traag over het speelveld rolt. Vroeger zou dat kunnen betekenen dat je computer niet snel genoeg was. Dan zat er misschien nog een turboknop op, maar die stond natuurlijk allang op standje “hi”. Gelukkig kun je deze virtuele pinball machine bijstellen op twee punten: de hellingshoek van de kast en de kracht van de flippers, slingshots en bumpers. Ben je in het menu van de game (het café), klik dan op de kopkast en je komt bij de “backbox adjustments” uit. Zet de hoek een paar graden hoger en krik het voltage een beetje op en je krijgt een hele andere spelbeleving! Over het gamemenu gesproken, als je op de magneet boven de kast klikt, kun je de bal sturen met je muis om zo de kast te leren kennen. En de oplettende flipperaar ziet Rudy op een tafel in het café staan. Klik je daar op dan wordt een nieuw spel van Amtex aangekondigd: een simulatie van Funhouse! Die is er nooit gekomen; Amtex heeft alleen nog een simulatie van Gottlieb’s Royal Flush uitgegeven en is daarna vrij vlot van het toneel verdwenen.

Zelf aan de slag!

De mogelijkheden om Eight Ball Deluxe van Amtex weer te spelen zijn beperkt. De kans dat de game opnieuw wordt uitgegeven, of wordt opgenomen in de catalogus van bijvoorbeeld GOG.com is heel klein. Desalniettemin kun je de game wel terug vinden op diverse abandonware websites. De term “abandonware” suggereert dat het om software gaat waar de makers afstand van hebben gedaan, maar het auteursrecht blijft in veel gevallen wel van kracht. Heb je de DOS versie van het spel toch in je bezit, dan kun je die het beste met DOSBox spelen. Wil je weten hoe? Ga dan naar http://www.dosgamers.com/nl/dosbox voor een uitgebreide handleiding.

Visual Pinball

Verder is Visual Pinball een mooie optie. Daar is in eerdere Spinners ook het één en ander over geschreven, maar voor wie het niet kent: Visual Pinball is een open source flipperspel waarmee je je eigen flipperkast kunt ontwerpen en bouwen. Hiermee zijn ook heel veel echte flipperkasten nagebouwd, waaronder Eight Ball Deluxe. Daarbij kan Visual Pinball gebruik maken van Visual PinMAME, wat betekent dat de nagemaakte flipperkast kan werken met de ROM’s (besturingssoftware) uit de echte kasten! Liever gelijk aan de gang? Ga dan voor Pinball Arcade van FarSight Studios, voor een prima digitale uitvoering van Eight Ball Deluxe. Zoek naar Table Pack 53 of Season Six Pack. Quit talking and start chalking!

Wat is jouw favoriete Pinballgame? Laat het weten in de comments!

Ronald Eijkman

Ronald is opgegroeid met de Commodore 64 en etaleert zijn passie voor deze fantastische 8-bit computer regelmatig op Retrokings.nl. Dat hij van retrogames houdt is duidelijk; op zijn website Dosgamers.com lees je hoe je al die geweldige games van toen op je pc van nu kunt spelen!