We pakken even flink uit met de legendarische flippergame Epic Pinball. En dan gelijk maar alle tafels die ooit onder deze titel zijn uitgebracht én dat zijn er maar liefst dertien! Eerst waren er drie “Pinball Packs” met elk vier flippers te koop, en die zijn uiteindelijk allemaal uitgebracht op één cd met de titel “The Complete Collection”.
Epic Pinball werd in 1993 uitgebracht door Epic MegaGames voor de PC met DOS. Gek genoeg is het bij dat platform gebleven, ondanks de immense populariteit van het spel. De PC was natuurlijk wel behoorlijk in opkomst begin jaren 90, maar tegelijkertijd waren de al langer bestaande Super Nintendo Entertainment System (SNES) en SEGA Mega Drive nog steeds behoorlijk in trek. Desalniettemin geen conversie van Epic Pinball naar deze apparaten. Daarnaast was er natuurlijk de Commodore Amiga, de home computer waar je alles mee kon. Maar dat was een directe concurrent, aangezien daar een jaar eerder in 1992 twee superpopulaire flipperspellen op verschenen: Pinball Dreams en Pinball Fantasies (zie Spinner 2017-1). Die spellen hadden een iets groter speelveld, en daardoor kunnen de tafels van Epic Pinball een beetje kneuterig overkomen, zeker als je ze in volle glorie ziet. Ze beslaan nauwelijks twee schermen. Maar het gaat natuurlijk om de gameplay. Laten we eens gaan kijken waarom dit spel zo populair was.
Shareware
Het spel werd als Shareware verspreid. Dat is één van de geweldigste marketingvindingen ooit. In het geval van Epic Pinball kon je de eerste tafel (Android) gratis downloaden van een BBS (bulletin board system). Maar de kans was groter dat je een gekopieerde versie van het spel van een familielid of vriend op diskette had gekregen. En dan spelen…urenlang. Als je het spel dan ‘s nachts uiteindelijk een keer had afgesloten, zag je nog een scherm met informatie hoe je de rest van de flipperkasten in je bezit kon krijgen. Je kon een speciaal telefoonnummer bellen. Of je ging de volgende dag naar het postkantoor om
je guldens in te wisselen voor dollars, en deze met een briefje naar het besteladres te sturen. En dan maar hopen dat de diskettes met de volledige versie jouw kant op zouden komen.
Soundtracks
Wat gelijk opvalt als je het spel start, is de fantastische muziek. De openingstune wekt al gelijk hoge verwachtingen. En die verwachtingen worden waarheid! In veel gevallen vult de soundtrack die bij de tafel zit het thema perfect aan. De informatie achter de “read this” optie in het menu vertelt ons dat de muziek is gemaakt met Scream Tracker. Mocht je die info lezen, vergeet dan niet door te bladeren naar
het einde, maar dat terzijde. Voor diegene die zijn eigen muziek op de PC heeft gemaakt in de jaren negentig is dit waarschijnlijk heel bekende en veelgebruikte software. Een “tracker” is een programma waarmee je muzieksamples in meerdere kanalen achter elkaar kunt laten afspelen. Als je dat goed doet, kan een leuk deuntje ontstaan. Die trackers werden vaak gemaakt door groepjes mensen die actief waren in de “demo scene”. Zij maakten demo’s waarmee ze lieten zien wat voor geweldige animaties ze op het computerscherm konden toveren, vergezeld van toffe muziek. Eén van die groepen was Future Crew uit Finland. Omdat de leden van die groep zo talentvol waren, werden ze vaak benaderd om mee te werken aan games of andere softwareprojecten. Zo ook Epic Pinball. De “Space Journey” en “Toy Factory” tafels zijn door Pixel van Future Crew ontworpen.
Hoe rolt die bal dan?
Het fijne van Epic Pinball is dat je bij elke flipper de regels kunt lezen. Nu zijn de flippers niet dermate ingewikkeld dat je daar zelf niet uit gaat komen, maar toch, altijd leuk om direct te weten hoe je die superjackpot naar binnen kunt slepen. Als je goed je best doet kan je bij de meeste kasten ook multiball met twee ballen starten. Maar net als bij veel andere flipperspellen die in Digital Pinball de revue passeren is het bij Epic Pinball ook lastig om serieus punten te halen met multiball, aangezien het scherm alleen de bal volgt die het dichtst bij de flippers rolt. Die bal rolt overigens als een malle, en behoorlijk natuurgetrouw. Je kunt de hellingshoek van de tafels ook bijstellen voor een actiever spelletje. Epic Pinball schijnt in Assembly te zijn geschreven, dat is een programmeertaal voor de echte nerds. In Jip-en-Janneke-land betekent dat dat je het spel destijds ook op de wat minder geavanceerde PC’s kon spelen. En dat was af en toe wel nodig, als die rammelbak nog wel een jaartje meekon omdat ie officieel toch alleen maar gebruikt werd om wat WordPerfect-5.1-documentjes op te maken.
De flipperkasten
Zoals gezegd, bevat de Complete Collection van Epic Pinball in totaal dertien flipperkasten. Ze hebben allemaal een totaal ander thema, dus er zit er hoe dan ook eentje tussen die je helemaal te gek gaat vinden. Omdat het een digitaal flipperspel is, gebeuren er soms dingen die in een normale flipperkast onmogelijk
zijn. Bij Jungle Pinball, dat is gebaseerd op het populaire platformspelletje Jill of the Jungle (ook toevallig uitgebracht door Epic MegaGames), wordt het speelveld bijvoorbeeld zwart-wit als je de bal over de middelste ramps schiet. En wat dacht je van Enigma? Deze doet een beetje denken aan Orbitor 1, maar Enigma is nog veel vreemder. Ballen veranderen van kleur en pulseren, verdwijnen in het speelveld om daarna weer op een andere plek te verschijnen. Het lijkt soms meer op een videogame dan op een flipperkast. Maar best leuk.
Ook leuk dat er enkele flippers in het spel zitten die doen denken aan de elektromechanische wonders van weleer; Magic en Excalibur. De gameplay van deze oldies is echter matig. Pot of Gold, Crash and Burn, Deep Sea, Cyborgirl en Pangaea zijn de “gemiddelde” flippers in het spel, gewoon leuk voor een potje of
twee. Of drie. Of honderd. De flippers die wat design betreft het meest in het oog springen zijn Space Journey en Toy Factory. Bij deze twee wordt de beperkte ruimte optimaal benut met ramps en ander flippergerei, maar bij Space Journey gaat dat soms wel wat ten koste van de flow. Waar bij de andere kasten multiball plotseling start, heb je bij Space Jouney en Toy Factory echte ball locks. Alles bij elkaar zijn dit toch wel de leukste flippers van Epic Pinball, maar het kan best zijn dat je als liefhebber vindt dat ze uit de toon vallen bij de rest, wat natuurlijk ook zo is. Maar de flipper die waarschijnlijk het meeste tot de verbeelding spreekt, is Android. Niet alleen omdat je daar een prima potje flipper op kunt spelen, maar
ook omdat dat de flipper was die menigeen als eerste vanaf een gekopieerde diskette tot in den treure speelde en daardoor een onuitwisbare indruk heeft achtergelaten.
Die gaan we weer spelen!
En hoe makkelijk is het om Epic Pinball op de modernste computer te draaien! Ga gewoon even naar GoG.com, zoek op Epic Pinball, en koop alle tafels voor een prikkie. Het spel is er voor Windows, Linux en Mac OS X. Deze versie van Epic Pinball draait op DOSBox, en de configuratie ervan wordt voor je geregeld, het is downloaden, installeren en gaan met die banaan. Mocht je het spel zelf nog ergens hebben liggen, dan vind je op https://www.dosgamers.com/nl/dosbox een prima handleiding om DOSBox aan de praat te krijgen. Daarnaast zijn er voor Apple iOS in 2011 enkele Epic Pinball tafels opnieuw uitgebracht onder de titel “Retro Pinball”. Die kun je in de app-store opsnorren. En natuurlijk vind je enkele titels terug als remake voor Future Pinball en Visual Pinball. Episch!
Dit artikel is ook verschenen in de tweede Spinner van 2019, het kwartaalmagazine van de Nederlandse Flippervereniging. Nieuwsgierig? Kijk dan eens op https://www.nfvpinball.nl!