Retrospectief

geplaatst door Metin Seven

Toen Ruben Kwaaitaal me vroeg om te schrijven voor Retrokings, was ik vereerd. Ook al ben ik geen actieve gamer meer, als ex-game designer hebben games een belangrijke rol in mijn leven gespeeld, en vele dierbare herinneringen gevestigd. Graag deel ik hier een samenvatting van mijn gamesverleden.

Rond 1980 kreeg ik als jong kereltje mijn eerste spelcomputer, de Soundic TV Sports game console. Het was één van de eerste game consoles, zonder verwisselbare cartridges, en met analoge coax TV-connector. De ingebouwde games bestonden uit Pong en enkele varianten daarop, zoals hockey en squash.

De Soundic TV sports console woont tegenwoordig bij me op zolder.

Ook al waren de graphics monochroom en van een zeer lage resolutie, de eerste magie van interactie met een beeldscherm, van spelen met licht, zal ik nooit vergeten. Hoe eenvoudig de games ook waren, ze boden vele uren spelplezier, vooral als je tegen je vrienden ‘tenniste’ met de uitneembare draaiknop-controllers aan dunne draadjes.

Mijn volgende stap was de Atari 2600 in 1982, één van de eerste game consoles met verwisselbare cartridges. De hardware was mede-ontwikkeld door het genie dat later de ontwikkeling van de revolutionaire Commodore Amiga computer zou leiden: wijlen Jay Miner.

Mijn favoriete Atari 2600 games waren Air-Sea Battle, Atlantis, Enduro, Ms. Pac-Man, Pitfall, Pitfall II: Lost Caverns, River Raid en Yars’ Revenge. Lang niet alle games bezat ik zelf, maar speelde ook bij vrienden.

Atlantis voor de Atari 2600: verdedig Atlantis tegen agressors.

Arcade-tijdperk

Rond de tijd dat de Atari 2600 grote successen boekte, begin jaren 80, bezocht ik als jochie regelmatig gelegenheden waar arcade-speelkasten stonden, zoals snackbars en bioscopen, maar ook gokhallen. Games werden indertijd ontwikkeld voor arcade-kasten, en vervolgens geconverteerd naar consumentencomputers, zoals consoles en ‘home computers’, zoals de eenvoudige eerste 8-bits PC’s indertijd werden genoemd. De hardware van een arcade-machine liep voor op de beschikbare consumentenhardware, dus de originele arcadeversie van een game was altijd mooier dan de conversie voor je console of home computer.

Voor één arcade game-sessie moest je 1 gulden aan de kast voeren. Dat zal tegenwoordig waarschijnlijk minstens 1 euro zijn, als er nog arcadehallen bestaan in deze regionen. Er is indertijd veel van mijn zakgeld in zo’n hongerige arcade-machine verdwenen, in ruil voor een hoop lol en frustratie. Mijn favoriete 8-bits arcade-games waren Donkey Kong, Galaga, Ms. Pac-Man, Pac-Man, Pengo en Time Pilot.

Donkey Kong, één van de allereerste platform games, door een jonge Shigeru Miyamoto.

Na de Atari 2600 kreeg ik in 1983 na veel zeuren en lieve blikken een CBS Colecovision. De Colecovision was een stapje verder in graphics en audio dan de Atari 2600. De console is slechts enkele jaren op de markt geweest, maar had enige memorabele games, zoals Miner 2049er, Mouse Trap, Smurf en Turbo, een racing game compleet met stuur en gaspedaal.

De CBS Colecovision console (1982-1985).

Commodore 64

Na de CBS Colecovision verschoof mijn interesse naar ‘echte’ computers. Ik verlangde naar het veel grotere aanbod aan games voor de consumentencomputers van die tijd, en naar meer interactiviteit via een toetsenbord. De muis was toen nog geen ingeburgerd medium, maar je kon om te gamen wel een joystick aansluiten op je computer, zoals de vermaarde Suzo Arcade joystick, die me heel wat duimkramp heeft bezorgd.

De legendarische Suzo Arcade joystick, een onmisbaar game-instrument in de jaren 80.

Halverwege jaren 80 waren de belangrijkste consumentencomputers de Commodore 64, Sinclair ZX Spectrum, Atari XL-serie en de MSX-systemen. In die tijd ging ik met vrienden naar computerwinkels om pagina’s vol BASIC code over te tikken uit tijdschriften.

Toen ik mijn moeder zo ver had gekregen om een computer aan te schaffen, lonkte de MSX door de kwalitatief hoogstaande games van uitgever Konami, zoals Athletic Land en Antarctic Adventure. Desondanks viel mijn keuze op de Commodore 64, omdat die het grootste gamesaanbod had, en omdat enkele vrienden al zo’n apparaat thuis hadden.

Met de Commodore 64 in mijn jongenskamer verschoof mijn tijdverdrijf van beneden op de bank TV kijken naar tot in de late uurtjes gamen, gamen en nog eens gamen. Omdat je als jochie nog geen geld had om games te kopen, die toen gemiddeld nog heel wat meer kostten dan een game nu voor je tablet kost, kopiëerde je games van en voor vrienden, op analoge cassettetape. Internet en downloaden bestonden nog niet, in elk geval niet voor de consument.

Als de koppenstand (azimuth) van je cassettespeler niet goed afgesteld stond, dan werkte een game niet, en moest je pielen met een microschroevendraaier om de koppenstand af te stemmen. Later volgde de CBM 1541 disk drive als een luxe geschenk uit de hemel, met grote 5,25 inch floppy disks voor de opslag van games.

Eén van de grootste talenten van de Commodore 64 was de SID, een 3-kanaals mono audio chip met een zeer karakteristiek synthesizergeluid. De SID-chip gaf de waardering van minimalistische electronische muziek, oftewel chiptunes, een flinke duw in de rug, mede dankzij getalenteerde gamemuziek-componisten zoals Rob Hubbard en Martin Galway.

Onder mijn favoriete Commodore 64 games bevonden zich Beach-Head 2, Boulderdash, Bruce Lee, Commando, Crystal Castles, Ghosts ‘n’ Goblins, Goonies, Henry’s House, Impossible Mission, Lazy Jones, Master of the Lamps, Monty on the Run, Pitstop 2, Rambo, Space Taxi, Uridium, Way of the Exploding Fist, Yie Ar Kung-Fu en Zorro.

The Way of the Exploding Fist, één van de mooiste games uit de vroege Commodore 64 jaren, een tijd waarin kleuren en pixels nog schaars waren.

Commodore Amiga

Begin 1986 werd op de toenmalige electronische beurs Firato in Amsterdam de Commodore Amiga 1000 gedemonstreerd. Ik was in de zevende hemel, en niet weg te slaan bij de stand van Commodore. De Amiga was een revolutionaire computer, met een voor die tijd hoge resolutie van 640 x 512 pixels, een kleurenbereik van 4096 kleuren, custom chips voor multitasking, en 4-kanaals stereo audio op basis van sound samples, in een tijd dat de meeste andere consumentencomputers, zoals een IBM-compatible PC, nog veredelde tekstverwerkers waren.

Mijn moeder had toentertijd een pension, en door een deal met haar te sluiten dat ik voortaan wekelijks de toiletten zou schoonmaken kon ik mijn ultieme droom waarmaken: als één van de eerste Nederlanders een Amiga bezitten.

De eerste games voor de Amiga voelden aan alsof je een arcadekast in huis had. Met name Marble Madness was een ‘arcade-perfect’ conversie. De buitenwereld bestond niet meer, er was alleen nog de Amiga, en af en toe de noodzaak om te eten.

De klassieker Marble Madness.

Game development

Met de mogelijkheden van de Amiga groeide ook mijn interesse om zelf te creëren. Ik zette mijn eerste stappen in de creatie van graphics met het legendarische tekenpakket Deluxe Paint (ook wel DPaint genoemd). Niet veel later vormde ik met twee vrienden, een programmeur en een componist, een game development team dat bekend werd onder de naam Team Hoi, afgeleid van onze succesvolste game ‘Hoi’ (hoe die naam tot stand kwam is een te lang verhaal).

We behoorden tot de eerste Nederlandse game developers. Terwijl ik nog op school zat, reisde ik soms met mijn partners naar Londen om met uitgevers te praten over onze nieuwe game. Onze games (o.a. Venomwing, Hoi en Clockwiser) werden begin jaren 90 wereldwijd op 3,5 inch diskettes en CD-ROM uitgegeven door verschillende internationale uitgevers, en recensies verschenen in vele computer magazines uit allerlei landen. De Amiga was ons belangrijkste platform, maar dat breidde uit naar CD32 (Amiga console), MS-DOS en Windows.

Helaas bleken twee van onze drie uitgevers onbetrouwbaar en hebben we weinig opbrengst van onze games ontvangen, maar onze trots en voldoening over het succes van de games was onbetaalbaar. Zelfs nu, enkele tientallen jaren na dato, ontvang ik nog wel eens emails van mensen die jeugdherinneringen aan onze games koesteren.

Hoi (Let’s Play!), onze bekendste game.

3D pixel art

Van 1990 tot 2005 heb ik nog een reeks game consoles in bezit gehad:

Sega Megadrive/Genesis (favoriete game: Ghouls ‘n’ Ghosts), Sega Saturn (favoriete game: Virtua Cop), Sega Dreamcast (favoriete game: Soul Calibur), Nintendo Wii (favoriete game: Wii Sports), Sony PSP (favoriete game: Ultimate Ghosts ‘n’ Goblins) en PlayStation 3 (favoriete game: Buzz Quiz TV).

Mijn interesse in actief gamen is in de loop der jaren verwaterd, terwijl de passie voor computer graphics altijd groot is gebleven, en nog altijd mijn werk vormt. In 2009 startte ik met een serie 3D-interpretaties van pixel art uit 8-bits retro games, als eerbetoon aan mijn gekoesterde games-jeugdherinneringen. Die reeks belicht ik graag in een aantal te volgen artikelen voor Retrokings. Hieronder zie je alvast een voorproefje, en voor een indruk van mijn werk ben je welkom op MetinSeven.