Een van de bekendste franchises van Nintendo naast Mario, Zelda, Kirby en Metroid is: F-Zero! Het is inmiddels uitgegroeid tot een fenomeen. Er zijn naast de games ook animé series, bergen aan merchandise en comics, sites waar je de snelste tijden van spelers kunt vergelijken en er leeft nog steeds een actieve fanbase die met volle hoop wacht op een nieuw deel in de serie. Maar wat maakt deze futuristische achtbaan racer één van de meest gewaardeerde gameseries ooit?
Explosie bij de buren
Zelf kwam ik voor het eerst in aanraking met F-Zero op de Super Nintendo van mijn oudere buurjongen. Hij had dit spel en ik kwam bijna dagelijks langs om bij hem te gamen. Ik had zelf alleen een Atari 2600 (inmiddels overleden R.I.P.) een verouderde PC en een Gameboy. Toen hij mij F-zero liet zien was ik zwaar onder de indruk van de graphics, muziek en niet te vergeten de snelheid! Want alleen een spel als Sonic had diezelfde snelheid, maar een racegame in ´3D´ nog niet. Het was dan ook dé manier om aan te tonen dat de Super Nintendo ook snel kon zijn. Toen ik een potje mocht spelen bakte ik er echter niks van. Mijn ´auto´ knalde steeds keihard tegen de muren en na een rondje hoorde ik ineens een piepje. Snel vroeg ik aan mijn buurjongen: “waarom hoor ik dat piepje?” “Omdat je energiebar bijna leeg is”, vertelde hij doodleuk. Een paar botsingen later was mijn energie op en: ´KABOOM´ mijn bolide was geëxplodeerd, ik schrok me trouwens rot van dat harde geluid. Zo maakte ik kennis met F-Zero. Het deuntje van Mute City bleef overigens in mijn hoofd hangen, wat meestal een goed teken is. Maar genoeg over mijn nostalgische herinneringen en meer over de games.
You’ve Got Boostpower!
Wat F-Zero zo’n goede serie maakt zijn de solide controls en gameplay gecombineerd met de snelheid, coole muziek en een futuristische wereld met achtergrondverhalen. Het heeft een bepaalde leercurve die je eerst onder de knie moet krijgen om verder te komen. De controls voelen bij elk deel perfect aan, maar vereisen wel bepaalde skills. Met behulp van de schouderknoppen kun je extra ´meeleunen´ in de scherpe bochten. Door het ´tappen´ van de A-knop kun je effectiever bochten nemen (iets wat even duurde voor ik dat begreep). Houd ´omlaag´ ingedrukt bij een jump en je maakt een zachte landing. Je kunt zelfs je tegenstanders tegen je aan laten beuken om een extra zetje vooruit te krijgen. Er is een powerbar die dient als levensmeter, bij iedere botsing gaat er power vanaf. Deze kun je op bepaalde stroken op de baan (als een soort pitstop) weer opladen.
Het originele F-Zero spel op de SNES was een echte arcade racer. Bij elke ronde moest je op een minimale positie liggen om de race te kunnen voortzetten, een soort van knock-out race dus. Na elke ronde kreeg je een ´boostpower´ waarvan je er maximaal drie kon opsparen. Het leren van de banen, de obstakels en het ontdekken van je favoriete ´wagen´ was verslavend. Zodra je alles een beetje doorhad wist je al snel wat de beste plaats van de course was om de ´boostpower´ te gebruiken. Een andere mogelijkheid was de boost te gebruiken om simpelweg niet verder achter op te raken ten opzichte van de andere racers.
Met de X serie werkte de game even wat anders. In plaats van per ronde een boost te ontvangen gebruikte je hier je powermeter als ´boostpower´ na de eerste ronde. Elke boost die je doet zuigt energie leeg, deze kun je op de energiestroken weer opladen, je moet dus tactischer omgaan met je boost in de X serie. Als je te gretig aan het boosten bent raakt je energie al snel op met als gevolg dat je wagen uit elkaar klapt. De banen in de X serie hebben hoogteverschil, tunnels en loopings. Er zijn veel meer wagens aanwezig; het is geen knock-out race, maar een grandprix met 30 racers. Wat verder nieuw was aan de X-serie: BEUKEN, dankzij de side-attack en spin-attack. Je kunt je tegenstander van de baan of kapot beuken als zijn meter bijna leeg is. Er bestaat zelfs een speciale mode hiervoor genaamd ´deathrace´.
Elke wagen van de F-Zero games heeft zijn eigen unieke eigenschappen: ´boostlengte´, snelheid, topsnelheid, grip en gewicht. Ook heeft iedere auto zijn eigen turbo-start timing. De ene wagen stuurt scherper, terwijl een andere meer topsnelheid heeft maar als het ware meer over de weg glijdt. Andere wagens kunnen weer beter boosten of beuken. Het is aan de speler om te leren wat hij/zij het fijnst vindt werken en aan welke type je de voorkeur geeft. Zo is mijn favoriete bolide nog altijd de Iron Tiger van Baba.
Hieronder zal ik kort alle uitgebrachte F-Zero spellen bespreken op chronologische volgorde van de releasedatum:
F-Zero (SNES, 1990)
Wat misschien maar weinig mensen weten is dat F-Zero één van de launchtitels was op de Super Nintendo. Het spel was gebaseerd op een andere klassieker, namelijk Mach Rider voor de NES, waarbij je ook met enorme snelheid bochten en objecten moest omzeilen. Hoewel deze F-Zero het enige deel van de serie is zonder multiplayer (wat technisch gezien onmogelijk was) werd deze game bijzonder goed ontvangen. Het was een spel dat liet zien wat er technisch allemaal uit de SNES kon worden gehaald en was duidelijk gericht tegen de grote concurrent: de Megadrive van Sega. Het maakte gebruik van ‘Mode 7 scrolling’ waarmee de illusie van een 3D wereld werd geschept. Dergelijke technieken in games werden beschouwd als revolutionair in een tijd waarin de meeste console games beperkt waren tot statische achtergronden en 2D objecten. Ook Pilotwings maakte hier gebruik van. De leercurve van de game was hoog, er waren ´unlockables´ en iedere F-Zero wagen, ook al waren het er maar vier, voelde bij het rijden totaal anders aan wat destijds ook erg interessant en vernieuwend was. Sommige banen hadden indrukwekkende obstakels en zijwind waardoor je auto opzij werd geblazen.
F-Zero X (N64, 1998)
Het eerste deel wat ik zelf in mijn bezit had was F-Zero X en trots dat ik was. Het had voor het eerst echte 3D banen en was gemaakt door dezelfde ontwikkelaar als die van Waverace. Je kon voor het eerst door tunnels rijden, over cilinders scheuren en loopings nemen. Het was een achtbaanervaring met opzwepende muziek. Tevens zijn er maar liefst dertig voertuigen beschikbaar en extra cups en banen (waaronder de Rainbow Road van Mariokart 64) te behalen. Het was overigens de eerste game waarin dertig voertuigen tegelijk aan het racen waren. De graphics waren erg matig, maar dit was bewust gedaan om de framerate op 60 FPS te houden met zoveel voertuigen en snelheid. Een goede beslissing, want anders was de gameplay nooit zo ´smooth´ geweest. Ook was er een mogelijkheid om de X cup te unlocken, deze genereerde bij het opnieuw spelen van de cup nieuwe banen. Hierdoor ontstond er dus een enorme replaywaarde. Ik weet nog goed dat de Power Unlimited negatief was over deze game, wat mij erg raakte en ik niet kon begrijpen. Blijkbaar hadden ze het niet echt een kans gegeven.
F-Zero Maximum Velocity (GBA, 2001)
De eerste portable versie van F-Zero was Maximum Velocity. De gameplay is gelijk aan de SNES versie en lijkt er grafisch ook sterk op. Tevens maakt het gebruik van de Mode 7 techniek. Bij elke uitgespeelde moeilijkheidsgraad krijg je steeds een set betere wagens. Op deze manier krijg je voor ieder niveau passende auto’s. Later in het spel wordt de uitdaging steeds groter. Deze game heeft mij wel een aantal zomers zoet gehouden.
F-Zero GX (Gamecube, 2003)
Het tweede deel van de X serie kwam uit op de Gamecube en heeft Nintendo in samenwerking met Sega’s Amusement Vision Team op de markt gebracht. Wie had ooit durven dromen dat Nintendo en Sega gingen samenwerken? Maar het resultaat mag er zeker zijn. Het spel straalt alleen maar kwaliteit uit en staat nog steeds als een huis als het wordt vergeleken met de hedendaagse futuristische racers. Het was destijds visueel behoorlijk indrukwekkend dat dit soort beelden uit de Gamecube kon worden gehaald. De graphics vind ik er zelfs vandaag nog redelijk mooi uitzien en wat een verschil met de matige graphics van het originele F-Zero! Maar dat is niet het enige wat sterker overkomt aan deze versie. Wauw, de snelheid; je vliegt hard over de baan, maar dan ook écht hard. Voor het eerst kwam het voor dat je virtuele snelheden van boven de 1000 kilometer per uur bereikte. Ook was er voor het eerst een Story Mode waarin je het verhaal van Captain Falcon volgt en bepaalde missies moest doen die erg lastig waren. Verder kon je tickets verdienen door cups te winnen en ´storymode chapters´ te halen. Hiermee kon je dan weer onderdelen kopen om een eigen bolide te bouwen.
F-zero AX (Arcade, 2003)
Deze arcadehal versie kwam tegelijk uit met F-Zero GX en was ook in samenwerking met Sega ontwikkeld. Het was het tijdperk van de ‘Triforce’ Nintendo, Sega en Namco. Er zitten andere ´courses´ en een aantal unieke karakters in deze versie. Maar wat het stoerste is: je zit in een echte F-Zero cockpit die meebeweegt in de bochten! Uniek aan deze game is dat het samenwerkt met GX. Je kunt de ´custom car´ van je Gamecube savegame in de arcadehalversie inladen door je memorycard in te pluggen. Met als gevolg dat je met je zelfgebouwde F-zero wagen in de arcadehal kunt racen, erg cool natuurlijk! De banen van AX zijn anders als die van GX. De AX banen zijn echter in de Gamecube versie te unlocken als extra cup wanneer je alles op masterniveau hebt gewonnen, wat overigens erg pittig is. Zo kun je dus thuis oefenen voordat je in de arcadehal gaat racen. Een heel leuk idee, alleen jammer dat er in Nederland bijna geen F-Zero AX kast. Er staat er in ieder geval een in de ‘Hall of Game’ in Tilburg en het was echt de ultieme F-zero simulatie uit mijn dromen. Geweldig, verslavend en moeilijk!
F-Zero GP: Legend (GBA, 2003)
Deze versie op de Gameboy Advance is een hybride: het origineel voor de SNES en de X serie. De graphics lijken op Maximum Velocity, maar de gameplay werkt zoals de X serie. Dat wil dus zeggen dat je de ´boostpower´ gebruikt met je energiemeter. Alle voertuigen en karakters van F-Zero X zijn aanwezig plus een aantal nieuwe bolides met personages. Het spel speelt zich trouwens als enige af in de 22e eeuw in plaats van de 26e eeuw wat dus raar is, aangezien er karakters van F-Zero X in zitten, maar ja het is een racegame dus ´who cares´? Naast de Cup mode is er een Storymode, die een verhaallijn volgt van een aantal karakters met bijbehorende missies. Ook is er de zero-test mode met korte levels waar je goed je skills mee kunt trainen.
Geannuleerde en Japanse F-Zero Games
Naast al deze toptitels van de F-Zero serie zijn er ook een aantal geplande delen geschrapt. Zo was er het plan om F-Zero 2 uit te brengen op de SNES, deze werd echter gecanceld. Jaren later werd in Japan ´BS F-Zero Grand Prix´ (1996) uitgebracht voor de satelliet-gebaseerde uitbreiding van de Super Famicom’s, Satellaview (wellicht schrijf ik hier in de toekomst een artikel over). Het was eigenlijk een opsplitsing van de nooit uitgebrachte F-Zero 2 en werd aangeboden in afzonderlijke delen. Het werd opgevolgd door ´BS F-Zero Grand Prix 2´ (1997), een uitbreiding die nieuwe banen had.
Voor de geflopte Virtual Boy was er ook een deel in de planning: Zero Racers (G-Zero). De gameplay verschilt op een belangrijk punt op dat van zijn voorganger en alle F-Zero spellen die erna zijn uitgebracht. In Zero Racers, in tegenstelling tot andere F-Zero games, racen de auto’s in alle drie de ruimtelijke dimensies in tunnels, dus omhoog/omlaag in de breedte of diepte. In 1996 verscheen er een speelbare demo op de E3, helaas heeft deze dankzij het ´succes´ van de Virtual Boy nooit het daglicht mogen zien.
Op de N64DD (ja, wie kent dat ding nog?) was in Japan ook een versie uitgebracht genaamd F-Zero X Expansion Kit (2000). Het was trouwens het laatste stukje software dat voor de N64DD werd gemaakt. Het was de ultieme versie van een topgame, een track editor werd toegevoegd (schijnt geweldig te zijn) en een car editor (die wat beperkt was) wat voor een hoop replay-value diende te zorgen. Helaas hebben alleen Japanners het privilege om games te spelen die hier niet worden uitgebracht.
Het laatste officiële F-Zero spel (alweer exclusief voor Japan) was F-Zero Climax (2004). De GBA game was in principe een vervolg van GP Legend en lijkt er dan ook sterk op. Dit deel is ook weer gebaseerd op de animé van TV Tokyo. Uniek aan dit deel was de toevoeging van een track editor.
Falcon Punch!
De bekendste coureur en de held van F-Zero is natuurlijk Captain Falcon die al vanaf het eerste deel aanwezig is op de racebaan. Captain Falcon is op zichzelf al een icoon en heeft naast zijn animé achtergrond ook een rol gekregen in de Smash Brothers games met zijn beroemde Falcon Punch (waarvan enorm veel parodieën zijn te vinden op YouTube). Ook zijn er diverse F-zero levels in Smash Bros. Melee terug te vinden. Bijvoorbeeld ´Mute City´ en ´Big Blue´ en zijn er verscheidene F-zero ´trophies´ te behalen met achtergrondinfo. Verder kan in Tekken Tag Tournament 2 op de WiiU een Captain Falcon outfit gekozen worden voor Bryan Fury. Het spel Nintendoland voor WiiU heeft ook een matige F-zero minigame. Tenslotte zijn de coureurs van F-Zero X: James Mc Cloud en Mr. EAD die verwijzen naar Fox uit Starwing en Mario de moeite van het noemen waard.
Conclusie
F-Zero werd gebruikt als inspiratie voor Daytona USA, Wipeout, Extreme G en dat was niet voor niets. De leercurve, diepgang van de gameplay, goede controls, het achtbaangevoel en de snelheidservaring zorgden voor ongeëvenaarde games in zijn soort. De ´unlockables´ en diverse moeilijkheidsgraden zorgen voor een hoge replaywaarde. De spellen zijn dan ook niet voor niets miljoenen keren over de toonbank gevlogen. De strijd om de snelste tijden, de multiplayer, actieve online community en niet te vergeten de iconische banen en geweldige soundtracks van ieder deel zorgen voor een zeer goede game-serie. Het is absoluut een van mijn meest favoriete gameseries ooit! Het mooiste is om in de multiplayer optie te winnen van je tegenstander met maar een duizendste van een seconde verschil in tijd. Ik hoop dat er voor de WiiU nog een nieuw deel gaat komen, wat voor mij meteen de aanschaf van een console waard is. Ik heb namelijk geen WiiU. Nintendo waar blijft nou dat nieuwe deel? De fans worden ongeduldig!
Wat is jouw ervaring met F-Zero? En wat is jouw favoriete F-Zero deel?
Roy de Keijzer
Roy speelt alles wat los en vast zit. Hij speelt o.a. op de NES, SNES, Megadrive, Lynx en PC. Zijn favoriete games zijn er net zoveel als de verschillende consoles waar hij op speelt. Tussendoor schrijft hij zijn artikelen, controleert teksten en zorgt ervoor dat iedereen op tijd zijn stukjes aanlevert.
Follow Me:
Speel die oude spellen weer!
Nieuwe berichten
